Xã Nam Xuân nói chung và bản Bản bút nói riêng đang hướng tới phát triển du lịch cộng đồng dựa trên việc hình thành, mở rộng, đa dạng hóa các sản phẩm và dịch vụ mới nhưng vẫn mang đậm tính truyền thống đặc trưng để du khách trải nghiệm. Trong đó, tập trung các tour khám phá, nghỉ dưỡng, nghiên cứu văn hóa, học kỹ năng sống... hướng tới các đối tượng du khách quốc tế, khách từ các thành phố lớn, nhóm gia đình nghỉ dưỡng cuối tuần, học sinh - sinh viên dã ngoại, khách tìm hiểu văn hoá.

Trên địa bàn xã Nam xuân nói chung và Bản bút nói riêng với đặc điểm địa hình có nhiều dãy núi đá vôi. Núi đất và núi đá xen kẽ, tạo thành những thung lũng lớn, nhỏ. Đây là những danh lam thắng cảnh đầy tiềm năng cho phát triển du lịch sinh thái văn hóa, cộng đồng.Sự hấp dẫn về văn hóa tâm linh, lễ hội và ẩm thực truyền thống.Các hoạt động thể thao dân gian như: Hội Cồng chiêng, hội tung còn, Khua luống, đánh pàm, đẩy gậy, kéo co; văn hóa, văn nghệ có múa sạp Múa bát, khặp Thái, thổi khèn bè, đốt lửa trại,... (trở thành “sản phẩm du lịch đặc thù” thu hút khách du lịch trong và ngoài nước đến với Xã Nam Xuân).

Đến với Bản Bút, du khách có thể trải nghiệm dịch vụ homestay, nghỉ ngơi trong nhà sàn của người Thái, tìm hiểu phong tục tập quán, sinh hoạt cùng người dân… mang lại cảm giác gần gũi như ở nhà. Bản bút khá thuận lợi trong việc trao đổi, mua bán các đặc sản, sản vật của địa phương. Người dân Bản Bút có nhiều món ăn độc đáo mang đậm đặc trưng của người Người Thái Thanh Hóa, được chế biến từ các loại rau rừng, động vật, nông sản thu hái từ trên rừng, dưới suối, trong vườn…

Bên cạnh trải nghiệm ẩm thực, du khách có thể cùng nấu ăn, gặt lúa trên ruộng bậc thang, đánh bắt cá, trồng rau, đan lát, thêu thùa, dệt thổ cẩm với gia chủ; hay trải nghiệm Chèo thuyền độc mộc trên lòng Hồ Pha đay ngắm cảnh thiên nhiên hùng vĩ dưới tán cây rừng còn hoang sơ, và thưởng thức rượu cần trên nhà sàn để rồi cảm nhận mối giao hoà giữa con người và thiên nhiên hoà quyện vào nhau, để tâm hồn thư giãn sau những công việc thường ngày. Ngoài ra du khách có thể ghé thăm một số danh lam thắng cảnh, hang động đẹp, huyền bí như: Hang Phi, Núi đá Pha Đanh và ruông bậc thang quanh bản...

Du thuyền độc mộc trên lòng Hồ Pha Đay, xã Nam Xuân

Từ những tiềm năng sẵn có của địa phương, và các thông tin được lan truyền qua mạng xã hội như Zalo, Facebook đã thu hút du khách đến khám phá, trải nghiệm tại địa danh này trong thời gian qua. Vừa qua từ ngày 26 đến 27/9/2020 Đoàn khách câu lạc bộ " Đình Làng Việt" với trên 30 thành viên hội tụ các vùng miền khác nhau nhưng họ có chung niềm đam mê, nhiệt huyết trong việc nghiên cứu bảo tồn những gía trị văn hóa cổ của các dân tộc Việt Nam. Từ TP Hồ Chí Minh, Huế, Hải Dương, Hà Nội, Hải Phòng, Thái Bình, Thành phố Thanh Hóa đã đến và chọn Bản Bút làm điểm dừng chân. Tại đây các hoạt động được diễn ra như: Giao lưu ẩm thực, giao lưu văn hóa, văn nghệ, trao tặng sách, tặng quà, đốt lửa trại, viết thư pháp tặng cho chính quyền địa phương và nhân dân bản Bút. Tham quan các danh lam, thắng cảnh: Hồ Pha đay, Hang phi và Ruộng bậc thang quanh bản, trải nghiệm đi bộ leo núi, Gặt, tuốt lúa với bà con dân bản đã được các thành viên trong đoàn và người dân nơi đây cùng nhau trải nghiệm....

Du lịch cộng đồng mang lại cho du khách những trải nghiệm về cuộc sống địa phương, trong đó các cộng đồng địa phương tham gia trực tiếp vào các hoạt động du lịch và thu được các lợi ích kinh tế - xã hội từ các hoạt động du lịch và chịu trách nhiệm bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường và văn hóa địa phương. Với tài nguyên du lịch phong phú, Du lịch sinh thái cộng đồng Bản bút hấp dẫn bởi thiên nhiên giàu đẹp với hệ thống cảnh quan rừng, suối, núi đồi; ngoài ra còn thu hút du khách bởi các tài nguyên du lịch nhân văn như các giá trị văn hóa chính là tiềm năng để phát triển các loại hình du lịch văn hóa, nghỉ dưỡng, sinh thái, tâm linh, du lịch cộng đồng.

Du lịch cộng đồng đảm bảo văn hoá, thiên nhiên bền vững: Du lịch cân bằng với các tiêu chuẩn kinh tế, văn hoá xã hội và môi trường; nguồn tài nguyên thiên nhiên và văn hoá được khai thác hợp lý; bảo vệ môi trường sinh thái cảnh quan; bảo tồn được môi trường văn hoá. Du lịch cộng đồng là cách tốt nhất vừa làm du lịch vừa giữ gìn bản sắc văn hoá, sử dụng dịch vụ tại chỗ, phát triển văn hoá, tôn trọng văn hoá địa phương, du lịch cộng đồng thúc đẩy nghề nghiệp truyền thống phát triển và giữ gìn bản sắc văn hoá; cần có người dân địa phương tham gia để dân có ý thức bảo vệ tài nguyên môi trường, giáo dục nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường sinh thái, bản sắc văn hoá, vệ sinh cộng đồng.

Xã nam Xuân nói chung và Bản Bút nói riêng có tiềm năng lớn về du lịch hội tụ được nhiều yếu tố quan trọng để hình thành các loại hình, sản phẩm du lịch thế mạnh, đặc biệt loại hình du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch vui chơi giải trí và du lịch lịch sử - văn hóa. Tuy nhiên, trong những năm qua, việc khai thác tổng hợp các lợi thế để phát triển du lịch còn rất hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng sẵn có của địa phương. Vì vậy, cần chú trọng công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực du lịch; đa dạng hóa, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ du lịch; quan tâm bảo vệ môi trường và tôn tạo tài nguyên du lịch; bảo tồn hệ thống di tích lịch sử, phát triển văn hóa truyền thống kết hợp với việc khôi phục, phát triển làng nghề truyền thống, góp phần làm phong phú thêm nguồn tài nguyên du lịch nhân văn của xã. Đồng thời, tăng cường quảng bá xúc tiến du lịch, tuyên truyền quảng bá tiềm năng, sản phẩm, tài nguyên du lịch để thu hút du khách đến vớiXã Nam Xuân nói chung và bản bút nói riêng ngày càng nhiều hơn, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của điạ phương.

Thạch Linh